بررسی اثر تنش رطوبتی در مراحل گلدهی و پر شدن دانه بر عملکرد ذرت بهاره

چکیده: امروزه کمبود منابع آب از مشکلات عمده تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک به شمار می رود. این تحقیق به منظور بررسی اثرات تغییرات عمق آب آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد، کارایی مصرف آب، تعیین تابع تولید و تعیین فاکتور حساسیت ذرت دانه ای سینگل کراس 260 در دو مرحله رشد(گلدهی و پر شدن دانه) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 1389- 1388 انجام شد. طرح در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه سطح آبیاری(i1, i2, i3 بترتیب معادل 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی) با سه تکرار در دو بلوک جداگانه اجرا شد. که در آن سه سطح آبیاری در دو مرحله ی گلدهی و پرشدن دانه بر تیمارها اعمال شد. در طول دوره رویشی گیاه هیچ گونه تنش رطوبتی به گیاه وارد نشد. نتایج نشان داد که کاهش سطح آبیاری در مرحله گلدهی در سطح 5 درصد بر کاهش طول بلال، تعداد دانه در بلال، عملکرد دانه، افزایش درصد کچلی بلال، کاهش عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت اثر معنی داری داشت. اثر اعمال تنش در مرحله رسیدگی دانه نیز بر وزن صد دانه، کاهش رطوبت دانه، عملکرد غیر دانه و عملکرد دانه معنی دار بود. بالاترین عملکرد دانه در کرت شاهد با میانگین53/9 تن در هکتار و کمترین عملکرد با اعمال تنش در زمان گلدهی با 02/6 تن در هکتار برای تیمار آبیاری با 50 درصد نیاز آبی(i3) حاصل شد که کاهش 36 درصدی نسبت به تیمار شاهد داشت. حساسیت به کم آبیاری در مرحله رسیدگی دانه کمتر بوده و کاهش محصول در تیمار آبیاری با 50 درصد نیاز آبی(i3) نسبت به تیمار شاهد 25 درصد بود. در بررسی کارایی مصرف آب مشخص شد که آبیاری با 75 درصد نیاز آبی در مرحله رسیدگی دانه باعث افزایش نسبی کارایی مصرف آب شده است که در دیگر تیمارها این شاخص کاهش پیدا کرد. مقدار فاکتور حساسیت محصول(ky) برای ذرت تحت شرایط تنش در مرحله گلدهی و رسیدگی دانه بترتیب برابر 86/1و 32/1 بدست آمد که حساس بودن مرحله گلدهی به تنش رطوبتی را نشان داد.